239. Kiedy miłujemy siebie samych tak, jak Bóg nakazuje?

Miłujemy siebie samych tak, jak Bóg nakazuje, gdy staramy się wszystko podporządkować zbawieniu własnej duszy.
"Bo co za pożytek człowiekowi, choćby cały świat pozyskał, a na duszy swojej poniósł szkodę". (Mat. 16, 26).

***
Kto myśli o wieczności, prawdziwie miłuje siebie samego. Nie miłuje natomiast siebie samego należycie ten, kto obraża Boga, albo krzywdzi i nie miłuje bliźnich. Tak czynił Judasz, który pieniądze przeznaczone dla Jezusa i ubogich brał dla siebie. Tak czynił bogacz przedstawiony w Ewangelii, który nie miał serca dla Łazarza.
Nakaz miłości samego siebie ujęty według Ewangelii św. nie ma nic wspólnego z samolubstwem. Samolubstwo wyklucza miłość bliźniego, a miłość ewangeliczna samego siebie jest zgodna z miłością bliźniego i jest jej miarą.

(Cz. 2, II. 2 O miłości samego siebie, s.84)

O miłości samego siebie

Kto miłuje Boga należycie, będzie umiał miłować samego siebie dla Boga. Kto siebie dobrze miłuje, będzie miał miarę jak miłować bliźniego.

(Cz. 2, II. 2 O miłości samego siebie, s.83)

238. Kto grzeszy brakiem miłości do Boga?

Brakiem miłości do Boga grzeszy ten, kto:
1. przykazań Boskich nie zachowuje wcale albo tylko z niechęcią i niedbale,
2. zamiast wdzięczności okazuje Bogu obojętność, wzgardę lub nienawiść.

***
Nienawiść względem Boga, najlepszego Ojca i Dobroczyńcy, jest największym ze wszystkich grzechów.
Należy służyć Bogu nie z bojaźni kar, jakie czekają niedbałych, i nie dla korzyści własnej, ale z chęci podobania się Bogu i uwielbienia Go. Z miłości ku Bogu należy unikać nie tylko grzechów ciężkich, ale i powszednich.
"Bóg mój i wszystko moje" - mawiał św. Franciszek z Asyżu i uczył, że najuboższy człowiek jest bardzo bogaty, jeśli samego Boga posiada.

(Cz. 2, II. 1 Grzechy przeciwko miłości Boga, s.83)

237. Dlaczego powinniśmy Boga miłować nade wszystko?

Powinniśmy Boga miłować nade wszystko, ponieważ:
1. Bóg jest sam w sobie nieskończenie doskonały, a dla nas jest Ojcem najlepszym i Dobroczyńcą największym (miłość doskonała).
2. Bóg żąda od nas miłości pod grozą wiecznego potępienia (miłość wystarczająca).
"Jeśli kto nie miłuje Pana naszego Jezusa Chrystusa, niech będzie przeklęty". (I Kor. 16, 27).

(Cz. 2, II. 1 Miłość Boga, s.83)

236. Jak powinniśmy miłować Boga?

Boga powinniśmy miłować nade wszystko, tj. zgodzić się raczej na utratę wszystkiego, niż Boga grzechem ciężkim obrazić.
Najdoskonalsza jest taka miłość Boga, która skłania człowieka do unikania nawet grzechów powszednich. Dla osiągnięcia zbawienia nie tylko należy wystrzegać się wielkich grzechów, ale z miłości do Boga czynić zawsze to, co się Bogu najwięcej podoba.

Gdy Boga miłujemy nade wszystko - dla Niego samego, wtedy miłość nasza ku Bogu staje się doskonała.
Gdy miłujemy Boga tylko dlatego, że się spodziewamy nagrody od Niego za naszą miłość, a boimy się wiecznej kary, miłość nasza jest mniej doskonała, ale wystarczająca do zbawienia. Tak niedoskonale miłowali Jezusa Chrystusa z początku Apostołowie, gdy pytali, jaką nagrodę otrzymają za miłość ku Niemu.

(Cz. 2, II. 1 Miłość Boga, s.82-83)

235. Wymień dwa najważniejsze przykazania.

Najważniejsze przykazania brzmią następująco:
"Będziesz miłował Pana Boga twego ze wszystkiego serca twego i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej. To jest największe i pierwsze przykazanie. A drugie podobne jest jemu:
Będziesz miłował bliźniego twego jako siebie samego". (*Mat. 22, 37-39).

"I gdybym miał dar proroctwa, znał wszystkie tajemnice i posiadał wszelką wiedzę, a wiarę miałbym taką, iżbym przenosił góry, a miłości bym nie miał, niczym nie jestem". (I Kor. 13, 2).
"Jeśli mnie miłujecie, zachowujcie przykazania moje". (Jan 14, 15)

(Cz. 2, II. 1 Dwa najważniejsze przykazania, s.82)

O miłości Boga

Dziesięć przykazań Bożych da się sprowadzić do dwóch podstawowych przykazań - miłości Boga i bliźniego, dlatego Jezus Chrystus w rozmowie z uczonym żydowskim powiedział: "Na tych dwóch przykazaniach całe Prawo zawisło i prorocy". (Mat. 22, 40).

Trzy pierwsze przykazania odnoszą się do miłości Boga, a dalsze siedem do miłości bliźniego i siebie samego. W ten sposób dziesięć przykazań Bożych możemy streścić w dwóch przykazaniach miłości.
Miłość chrześcijańska wynika nie tylko z uczucia, ale przede wszystkim jest aktem woli, która nas skłania do trwałego dążenia ku świadomie wybranemu przedmiotowi naszej miłości, aby go poznać i z nim się zjednoczyć.
Tak pojęta czynna miłość Boga jest dla chrześcijanina pobudką wszelkich czynów i celem całego życia. Z miłości tej wypływa chrześcijańska miłość samego siebie i bliźniego. Miłość Boga jest też źródłem wszystkich cnót i podstawą wzajemnego, braterskiego współżycia ludzi.

"Miłość do Boga jest sprawą najwyższą i najdostojniejszą w rzędzie wartości moralnych; ale miłość bliźniego jest sprawą najbliższą i najpierwszą jeśli chodzi o praktykę życia moralnego". (Św. Tomasz. Summa Teol. I-II 68-8-2)

(Cz. 2, II. O przykazaniach miłości Boga i bliźniego, s.81)

Powtórzenie dekalogu

Będę zawsze sumiennie spełniał przykazania Boże, bo je nadał Bóg Ojciec i potwierdził Jezus Chrystus, który mnie przez mękę i śmierć swoją wywiódł z niewoli szatana.
1. Bogu jednemu będę oddawać najwyższą cześć duszą i ciałem.
2. szanować będę zawsze imię Boże.
3. pamiętać będę szczególnie o tym, by dni święte święcić.
4. Szanować, miłować i słuchać będę tych, co mi miejsce boga na ziemi zastępują, tj. rodziców i przełożonych.
5. Dbać zawsze o zdrowie ciała i duszy - tak własnego jaki bliźniego.
6. i 9. Będę czysty w myślach, mowie i uczynku.
7. i 10. Szanować będę zawsze mienie swoje i cudze.
8. Mówić będę prawdę i szanować sławę bliźnich.

(Cz. 2, I. 8, s.81)

234. Do czego obowiązany jest oszczerca?

Oszczerca obowiązany jest:
1. przeprosić Boga,
2. oszczerstwo odwołać,
3. wielką szkodę wynagrodzić.

***
Kto oczernił bliźniego publicznie (w gazecie lub na zgromadzeniu) powinien też publicznie odwołać i przyznać się, że kłamał.

Człowiek z charakterem ma wstręt do kłamstwa, które jest cechą tchórzy. Człowiek szanujący się mówi prawdę i ponosi konsekwencję swych czynów, przeto gdy zawinił, nie usiłuje kłamstwem zrzucić z siebie kary. Kłamstwo jest źródłem wielu grzechów i wad i podrywa wszelki szacunek i zaufanie wobec tego, który się kłamstwem posługuje.

"Niechże tedy mowa wasza będzie: tak, tak; nie, nie". (Mat. 5, 37)

(Cz. 2, I. 8 Oszczerstwo, s.80 - 81)

233. Kto grzeszy oszczerstwem?

Oszczerstwem grzeszy, kto podaje do wiadomości innym zmyślone złe intencje i winy bliźniego lub rzeczywiste winy powiększa.

(Cz. 2, I. 8 Oszczerstwo, s.80)

232. Co powinien zrobić obmówca?

Obmówca powinien:
1. przeprosić Boga,
2. sławę bliźniego naprawić,
3. wszelką szkodę wynagrodzić.

***
Sławę bliźniego można naprawić mówiąc o nim dobrze, by zatrzeć ujemną o nim opinię - szkodę trzeba naprawić nawet pieniężnie, gdy ktoś przez naszą obmowę stracił pracę. Słuchanie obmowy, a tym bardziej dopytywanie się o szczegóły, jest również grzechem przeciwko ósmemu przykazaniu.

Należy wystrzegać się też plotkarstwa, tj. powtarzania krzywdzących sądów o bliźnich, obelg, tj. znieważania bliźniego w oczy czynem czy słowem. Za obelgę, czyli potwarz, należy bliźniego przeprosić wobec tych, przy których go obraziliśmy.

Należy również unikać podejrzewania bliźnich w myślach lub posądzania w rozmowie z innymi o złe czyny i intencje bez dostatecznej podstawy.

(Cz. 2, I. 8 Obmowa, s.80)

231. Kto grzeszy obmową?

Obmową grzeszy, kto niepotrzebnie wyjawia komuś prawdziwe, ale nieznane grzechy lub wady drugiego.

***
Wyjawić cudze wady lub błędy można tylko tym, którzy mają obowiązek czuwania nad błądzącym, i tylko wtedy, gdy celem wyjawienia wad lub błędów jest przeszkodzenie złu - można też np. w sądzie dla słusznej własnej lub cudzej obrony wyjawić cudze winy.

(Cz. 2, I. 8 Obmowa, s.80)

230. Co szkodzi ludziom na dobrej sławie?

Na dobrej sławie szkodzi ludziom:
1. obmowa i oszczerstwo,
2. niesłuszne podejrzanie i posądzenie,
3. obelga,
4. plotkarstwo.

***
Wszystkim ludziom należy okazywać zaufanie, nikogo pochopnie nie potępiać, chyba że tego potępienia domaga się dobro innych.

(Cz. 2, I. 8 Kłamstwo, s.79 - 80)

229. Kto grzeszy kłamstem?

Kłamstwem grzeszy ten, kto umyślnie wprowadza drugich w błąd.

***
Kłamstwo jest grzechem wobec Boga, który jest samą prawdą, wobec tego, który kłamie, bo paczy jego charakter, i wobec wszystkich ludzi, bo zatruwa atmosferę ludzkiego współżycia, podrywa zaufanie i osłabia więź miłości społecznej. Kłamstwo jest nadużyciem daru myśli i mowy ludzkiej, które winny służyć prawdzie.

Rodzajem kłamstwa jest pochlebstwo i wszelka obłuda, czyli kłamstwo popełniane czynem (udawanie lepszego, niż się jest). Kłamstwo żartobliwe nie jest grzechem, natomiast kłamstwo "usłużne" (w czyjeś obronie) jest grzechem, a jeszcze cięższym grzechem jest kłamstwo złośliwe w celu zaszkodzenia komuś na sławie.

(Cz. 2, I. 8 Kłamstwo, s.79)

228. Czego zabrania Bóg w ósmym przykazaniu?

"Nie mów fałszywego świadectwa
przeciw bliźniemu swemu".

W ósmym przykazaniu zabrania Bóg kłamstwa i wyrządzania szkody na dobrej sławie bliźniemu i sobie oraz zdradzania powierzonej sobie tajemnicy osobistej, zawodowej lub państwowej.
Wynika zatem z ósmego przykazania, że należy mówić prawdę i szanować godność i sławę bliźniego.
"Lepsze jest imię dobre niż wielkie bogactwa". (Przyp. 22, 1).
"Obrzydliwością są Panu wargi kłamliwe". (Przyp. 12, 22).

(Cz. 2, I. 8 Nakaz mówienia prawdy, s.79)