15. Na czym polega natchnienie Ducha Świętego?

Natchnienie Ducha Świętego polega na tym, że Duch Święty wybranych ludzi nakłonił do pisania i tak oświecił ich rozum, że pojęli, i tak wspierał ich wolę, że wiernie spisali odwieczne prawdy religii objawionej.

(Wstęp, Pismo Święte, s. 8)
czytaj dalej

14. Co to jest Pismo Święte?

Pismo Święte jest to zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego, które Kościół katolicki przechowuje i podaje jako Objawienie Boże.
(Wstęp, Pismo Święte, s. 8)
czytaj dalej

13. W czym zawarte jest Objawienie Boże?

Objawienie Boże zawarte jest w Piśmie Świętym i Tradycji.

(Wstęp, Objawienie Boże, s. 8)
czytaj dalej

12. Jakie są główne tajemnice wiary?

Główne tajemnice wiary są następujące:
1. tajemnica jednego Boga w trzech Osobach,
2. tajemnica wcielenia Syna Bożego,
3. tajemnica Eucharystii
4. tajemnica łaski uświęcającej.

(Wstęp, Objawienie Boże, s. 8)
czytaj dalej

11. Co to jest tajemnica wiary?

Tajemnica wiary jest to prawda, którą poznajemy z Objawienia Bożego, lecz jej zrozumieć nie możemy.
Z Objawienia wiemy o istnieniu danej prawdy, ale rozum jako niedoskonały nie może ogarnąć jej Boskiej treści.

(Wstęp, Objawienie Boże, s. 8)
czytaj dalej

10. Jakie prawdy mieszczą się w Objawieniu Bożym?

W Objawieniu Bożym mieszczą się nie tylko tajemnice przewyższające rozum ludzki, ale również prawdy, które same z siebie są dostępne rozumowi ludzkiemu.

***
Najwybitniejsi filozofowie greccy, Platon i Arystoteles, bez pomocy Objawienia Bożego, wyłącznie przy pomocy rozumu doszli do stwierdzenia, że dusza ludzka jest nieśmiertelna i że Bóg istnieje. Objawienie Boże jest jednak potrzebne dlatego, by wszyscy ludzie bez wyjątku mogli łatwo, pewnie i bez domieszki błędu dojść do prawdy.

„Między wiarą a rozumem nie może nigdy zachodzić sprzeczność, gdyż ten sam Bóg, który objawia tajemnicę i wlewa wiarę, dał duszy ludzkiej światło rozumu. Bóg zaś nie może zaprzeczyć samemu sobie i prawda prawdzie nigdy nie może się sprzeciwiać. Czczy zaś pozór tej sprzeczności powstaje głównie stąd, że albo dogmatów nie zrozumiano i nie wyłożono po myśli Kościoła, albo zwykłe przypuszczenia i zapatrywania podaje się za prawdy rozumu”. (Sobór Watykański)

(Wstęp, Objawienie Boże, s. 7)
czytaj dalej

9. Co to jest Objawienie Boże?

Objawienie Boże jest to zbiór prawd religijnych, które Bóg podał ludziom przez słowa lub znaki, a Kościół katolicki przechowuje i do wierzenia podaje.

***
Bóg daje siebie poznać ludziom w dwojaki sposób.

Po pierwsze przez samo stworzenie świata. Okazanie się Boga ludziom przez stworzenie nazywamy objawieniem przyrodzonym. Dzięki niemu katolik w przyrodzie i naturze ludzkiej widzi dzieła Boże, które mówią o Stwórcy. Tego rodzaju poznanie Boga nazywamy poznaniem przyrodzonym, a religię opartą jedynie na takim poznaniu religią przyrodzoną.

Po drugie Bóg daje się poznać ludziom w sposób doskonalszy, przewyższający siły natury stworzonej, kiedy przez Patriarchów i Proroków, a później przez samego Syna swego, Jezusa Chrystusa, i Jego Apostołów poucza ludzi o sobie i o naszym stosunku do Niego. Takie Objawienie nazywa się Objawieniem nadprzyrodzonym, a religia oparta na nim – religią objawioną.

(Wstęp, Objawienie Boże, s. 7)
czytaj dalej

8. Na czym opiera się nauka wiary katolickiej?

Nauka wiary katolickiej opiera się na poznaniu rozumnym i na Objawieniu Bożym.

„Po rozlicznych i przeróżnych sposobach, jakimi niegdyś mówił Bóg do ojców przez Proroków – na koniec w tych czasach przemówił do nas przez Syna” (Hebr. 1,1-2).

(Wstęp, Wiara i religia, s. 7)
czytaj dalej

7. Co zawiera nauka moralności?

Nauka moralności zawiera zbiór przykazań, których dobrowolne wypełnianie prowadzi nas do Boga, jako do celu ostatecznego.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 7)
czytaj dalej

6. O czym mówi nauka o służbie Bożej?

Nauka o służbie Bożej mówi o różnych formach i sposobach oddawania Bogu należnej czci, przez którą człowiek uznaje zależność od Boga.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 6)
czytaj dalej

5. Co zawiera nauka wiary?

Nauka wiary zawiera prawdy o Bogu i Jego doskonałościach, a także o człowieku, który przez Boga został stworzony i winien do Boga zdążać.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 6)
czytaj dalej

4. W jaki sposób wyraża się czynny i żywy związek człowieka wierzącego z Bogiem?

Czynny i żywy związek człowieka wierzącego z Bogiem wyraża się:
1. W poznaniu prawdy o Bogu i Jego stosunku do stworzenia,
2. W uznaniu Boga przez oddawanie należnej Mu czci i ukochanie Go,
3. W kierowaniu całego życia ku Bogu.

***
Religia zatem obejmuje naukę wiary, służby Bożej oraz moralności.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 6)
czytaj dalej

3. Co to jest religia?

Religia jest to czynny i żywy związek człowieka z Bogiem, polegający na przyjęciu zbioru prawd określających ten związek i wypełnianiu obowiązków z niego wynikających.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 6)
czytaj dalej

2. Na czym polega wiara?

Wiara polega na uznaniu z powodu doskonałości Boga za prawdę tego, co On objawił.
Wiara jest aktem rozumu, ale nie tylko samego rozumu. W akcie wiary bierze udział wola a także łaska Boża, która wpływa na rozum i wolę, a zarazem aktowi wiary daje wartość nadnaturalną.

***
Rozum ocenia przesłanki i motywy wiary i uznaje ich wartość dowodową, przez co sprawia, że akt wiary jest rozumny. W tym znaczeniu rozum w akcie wiary jest pierwszy, nikt bowiem nie uwierzy, zanim nie uzna, że należy wierzyć.
Jednak same rozumowe dowody wiary nie są wystarczające, gdyż przedmiot wiary przekracza przyrodzone możliwości ludzkiego rozumu. Dlatego w wierze konieczny jest wybór kierunku, który nakłania rozum do poszukiwania i przyjęcia wiary.
Ponieważ jednak wiara należy do porządku nadnaturalnego, dlatego do pełnego aktu wiary konieczne jest, by rozum i wola były podniesione i usprawnione przez łaskę Bożą.
O wierze i sposobach pokierowania życiem tak, aby zdążało do Boga jako ostatecznego celu, poucza nas religia.

(Wstęp, Wiara i religia, s. 5-6)
czytaj dalej

Cel życia człowieka

Człowiek jako istota obdarzona rozumem i wolną wolą każde swoje działanie kieruje do określonego celu. Wartość człowieka zależy od tego, jaki cel sobie on w życiu wybiera i czy prosto do niego zdąża. Życie stawia przed każdym z nas wiele celów o różnych wartościach. Każdy jednak musi rozważać, który z nich jest najwyższym i ostatecznym celem całego życia ludzkiego.

Dla człowieka wierzącego w Boga najwyższym i ostatecznym celem jest poznanie Boga, oddanie Mu czci, ukochanie Go, służenie Mu i przez to współżycie z Nim w wieczności.

***
Przyjęcie Boga za ostateczny cel życia człowieka nie wyklucza dążenia do innych celów, lecz przeciwnie, nadaje im wyższą wartość, ustawiając je na drodze do Boga, który jest najwyższym Dobrem, Prawdą i Pięknem.

(Wstęp, Wiara i religia, s.5)
czytaj dalej

1. Co należy czynić, aby posiąść Boga i osiągnąć szczęście wieczne?

Aby posiąść Boga trzeba:
1. wierzyć w to, co Bóg objawił,
2. czynić to, co Bóg nakazał, czyli zachowywać Jego przykazania,
3. żyć w łasce Bożej, którą uzyskujemy przez Sakramenty św., modlitwę i dobre uczynki.

( Wstęp, Wiara i religia, s. 5)
czytaj dalej

Spis Treści

WSTĘP

Wiara i religia
Objawienie Boże
Pismo Święte
Podanie Ustne
Dowody prawdziwości Objawienia

*

CZĘŚĆ PIERWSZA
*

O WIERZE I SKŁADZIE APOSTOLSKIM
*
I. O PIERWSZEJ OSOBIE BOSKIEJ I DZIELE STWORZENIA
1. O Bogu i Jego przymiotach
Istnienie Boga; Przymioty Boga
2. O Bogu jedynym w trzech Osobach
Jedność natury Bożej; Trzy Osoby Boskie
3. O Bogu i dziele stworzenia
Bóg jako Stwórca świata; Opatrzność Boża; Aniołowie; Człowiek; Grzech pierworodny; Zapowiedź Odkupienia
*
II. O DRUGIEJ OSOBIE BOSKIEJ I DZIELE ODKUPIENIA
1. O Jezusie Chrystusie i Jego Bóstwie
Jezus Chrystus; Świadectwo Jego Boskości
2. O wcieleniu i narodzeniu Syna Bożego
Wcielenie Syna Bożego; Życie ukryte Jezusa Chrystusa; Działalność nauczycielska
3. O dziele Odkupienia rodzaju ludzkiego
Męka i śmierć Chrystusa; Zstąpienie do otchłani; Zmartwychwstanie
4. O Wniebowstąpieniu Jezusa Chrystusa i Jego powrocie na Sąd Ostateczny
Wniebowstąpienie; Sąd Ostateczny
*
III. O TRZECIEJ OSOBIE BOSKIEJ I DZIELE NASZEGO UŚWIĘCENIA
1. O Duchu Świętym i Jego działaniu
Duch Święty, Rola Ducha Św. w duszy ludzkiej i w Kościele
2. O Kościele Chrystusowym
Kościół Chrystusowy; Założenie Kościoła; Głowa Kościoła; Następcy Apostołów; Potrójna władza Kościoła; Nieomylność Kościoła; Znamiona prawdziwości Kościoła; Członkowie Kościoła; Świętych obcowanie; Stosunki Kościoła z Państwem
3. O odpuszczeniu grzechów, ciał zmartwychwstanie i żywocie wiecznym
Odpuszczenie grzechów, Zmartwychwstanie ciał; Szczęście wieczne; Kara wieczna; Czyściec; Sąd szczegółowy i ostateczny
*

CZĘŚĆ DRUGA
*

O PRZYKAZANIACH
*
I. O DZIESIĘCIU PRZYKAZANIACH BOŻYCH
1. O pierwszym przykazaniu Bożym
Nakaz wewnętrznej i zewnętrznej czci Boga; Wiara; nadzieja; miłość; Cześć Matki Bożej, Aniołów i Świętych
2. O drugim przykazaniu Bożym
Zakaz znieważania imion świętych; Ślub i przysięga
3. O trzecim przykazaniu Bożym
Nakaz święcenia dni świętych; Zalecenia Kościoła
4. O czwartym przykazaniu Bożym
Nakaz czci rodziców; Grzechy przeciwko temu przykazaniu; Stosunek do opiekunów i zwierzchników
5. O piątym przykazaniu Bożym
Nakaz poszanowania swego życia i życia bliźniego; Grzechy przeciwko temu przykazaniu; Grzechy cudze
6. O szóstym i dziewiątym przykazaniu Bożym
Nakaz zachowania cnoty czystości; Grzechy przeciwko cnocie czystości; Sposoby zachowania czystości
7. O siódmym i dziesiątym przykazaniu Bożym
Nakaz poszanowania mienia społecznego; cudzego i własnego; Grzechy przeciwko tym przykazaniom; Zadośćuczynienie Bogu i bliźnim
8. O ósmym przykazaniu Bożym
Nakaz mówienia prawdy; Kłamstwo; Obmowa; Oszczerstwo
*
II. O PRZYKAZANIACH MIŁOŚCI BOGA I BLIŹNIEGO
1. O miłości Boga
Dwa najważniejsze przykazania; Miłość Boga; Grzechy przeciwko miłości Boga
2. O miłości samego siebie
3. O miłości bliźniego
Istota miłości bliźniego; Uczynki miłosierne; Miłość nieprzyjaciół; Miłość Ojczyzny
*
III. O PRZYKAZANIACH KOŚCIELNYCH
1. O pierwszym przykazaniu kościelnym
2. O drugim przykazaniu kościelnym
3. O trzecim przykazaniu kościelnym
4. O czwartym przykazaniu kościelnym
5. O piątym przykazaniu kościelnym
*
IV. O DOBRYCH UCZYNKACH, CNOTACH I DOSKONAŁOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
1. O dobrych uczynkach
Określenie dobrego uczynku; Kiedy dobry uczynek zasługuje na nagrodę
2. O cnotach Boskich i obyczajowych
Określenie cnoty; Cnoty Boskie; Cnoty obyczajowe
3. O doskonałości chrześcijańskiej
Określenie doskonałości chrześcijańskiej; Osiem błogosławieństw ewangelicznych; Doskonałość chrześcijańska w życiu zakonnym
*
V. O ZŁYCH UCZYNKACH CZYLI GRZECHACH
1. O pojęciu grzechu
Określenie sumienia i grzechu; Grzech śmiertelny i powszedni; Skutki grzechu
2. O grzechach w szczególności
Grzechy nałogowe; Siedem grzechów głównych; Grzechy przeciwko Duchowi Św.; Grzechy wołające o pomstę do nieba
*

CZĘŚĆ TRZECIA
*

O ŁASCE BOŻEJ I ŚRODKACH JEJ UZYSKANIA
*
I. O ŁASCE BOŻEJ
1. O łasce uczynkowej
Określenie łaski uczynkowej; Działanie łaski uczynkowej
2. O łasce uświęcającej
Określenie łaski uświęcającej; Skutki łaski uświęcającej; Uzyskanie, utrata i odzyskanie łaski
*
II. O SAKRAMENTACH ŚWIĘTYCH
1. O Sakramentach świętych w ogólności
Określenie Sakramentu; Rodzaje Sakramentów
2. O Sakramencie Chrztu
Istota Chrztu św.; Łaski udzielane przez Chrzest św.; Przyrzeczenia składane przy Chrzcie
3. O Sakramencie Bierzmowania
Istota Sakramentu Bierzmowania; Łaski udzielane przy Sakramencie Bierzmowania; Dary Ducha Świętego
4. O Najświętszym Sakramencie
Istota Najświętszego Sakramentu; Ustanowienie Najświętszego Sakramentu; Tajemnica Przeistoczenia; Msza św.; Komunia św.
5. O Sakramencie Pokuty
Istota Sakramentu Pokuty; Rachunek sumienia; Żal za grzechy; Postanowienie poprawy; Spowiedź; Zadośćuczynienie; Odpusty
6. O Sakramencie Ostatniego Namaszczenia
Istota Sakramentu Ostatniego Namaszczenia; Łaski udzielane przez ten Sakrament
7. O Sakramencie Kapłaństwa
Istota Sakramentu Kapłaństwa; Władza kapłańska; Łaski udzielone przez Sakrament Kapłaństwa
8. O Sakramencie Małżeństwa
Istota Sakramentu Małżeństwa; Łaski i obowiązki stanu małżeńskiego; Nierozerwalność małżeńska; Warunki ważności małżeństwa
*
III. O SAKRAMENTALIACH, MODLITWACH I OBRZĘDACH KOŚCIELNYCH
1. O Sakramentaliach
Określenie sakramentaliów; Różnica między sakramentaliami a Sakramentami
2. O modlitwie
Określenie modlitwy; Rodzaje modlitwy; Przymioty dobrej modlitwy; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie Anielskie
3. O niektórych innych modlitwach i nabożeństwach kościelnych
Anioł Pański; Różaniec; Obrzędy religijne; Tradycyjne nabożeństwa zbiorowe
*

DODATEK
*

I. ZESTAWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH WIADOMOŚCI KATECHIZMOWYCH
II. MODLITWY
III. ROZWAŻANIA PRZY RACHUNKU SUMIENIA