363. Na czym polega spowiedź?

Spowiedź polega na szczerym wyznaniu przed kapłanem swoich grzechów.

***
Ten, kto został obrażony, ma prawo stawiania warunków przebaczenia. Otóż Bóg stawia taki warunek: przyznanie się do winy przed kapłanem. Wyznanie grzechów leczy naszą pychę i miłość własną i umacnia nasze postanowienie poprawy i pokorę wobec Boga.

"Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane". (Jan 20,23).

(Cz. 3, II. 5 Spowiedź, s.126)

362. Co ponadto winniśmy przyrzec Bogu przy spowiedzi?

Powinniśmy ponadto przyrzec Bogu przy spowiedzi, że:
1. będziemy unikali okazji, czyli sposobności do grzechów, tj. takich osób, rzeczy i miejsc, które nas zwykle do grzechu pobudzają,
2. będziemy się modlić i przyjmować Sakramenty św. często i godnie,
3. wynagrodzimy krzywdy i pogodzimy się z bliźnimi.

(Cz. 3, II. 5 Postanowienie poprawy, s.125)

361. Jakie przyrzeczenie winniśmy złożyć Bogu przy spowiedzi?

Przy spowiedzi winniśmy złożyć Bogu przyrzeczenie, że odtąd będziemy unikać grzechów.

***
Żal za grzechy i postanowienie poprawy łączą się ściśle z sobą. Są to bowiem jakby dwie strony tej samej rzeczy. Żal odnosi się do przeszłości naszego życia, a postanowienie poprawy - do przyszłości.

Kto nie ma mocnego i szczerego postanowienia poprawy, ten nie ma też szczerego żalu za grzechy i nie może dostąpić odpuszczenia grzechów. Postanowienie poprawy winno się odnosić do wszystkich grzechów, a przede wszystkim do grzechów ciężkich.

(Cz. 3, II. 5 Postanowienie poprawy, s.125)

360. Kiedy mamy wystarczający żal za grzechy?

Wystarczający albo mniej wystarczający żal za grzechy mamy wtedy, gdy żałujemy z bojaźni przed karą Bożą.

***
Żal za grzechy należy wzbudzić przed spowiedzią, a przynajmniej przed rozgrzeszeniem kapłańskim.

Żal za grzechy możemy wzbudzić w ten lub podobny sposób:
1. po gorącej modlitwie o łaskę żalu, rozważyć niezliczone dobrodziejstwa Boże w stosunku do duszy naszej i ciała, za które odpłaciliśmy się Bogu niewdzięcznością;
2. rozważać, co wycierpiał Jezus Chrystus za grzechy nasze;
3. pomyśleć, jakie nas kary czekają za grzechy już tu na ziemi, lub w czyśćcu, i rozważyć, czym jest piekło.

Wszystkie te rozważania dobrze jest robić klęcząc przed krzyżem lub ołtarzem, a zakończyć je odczytaniem lub odmówieniem z pamięci aktu żalu z uwagą i skupieniem. Wówczas na pewno wzbudzimy w sobie żal doskonały albo przynajmniej wystarczający.

"Sercem skruszonym i uniżonym, Boże, nie wzgardzisz". (Ps. 50, 9)

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.125)

359. Kiedy trzeba koniecznie wzbudzać żal doskonały?

Żal doskonały trzeba koniecznie wzbudzać w niebezpieczeństwie życia, gdy nie możemy się spowiadać, a poczuwamy się do grzechu śmiertelnego.

***
Dobrze natychmiast jest wzbudzić żal doskonały:
1. gdy ciężko zgrzeszyliśmy, a nie mamy sposobności zaraz się wyspowiadać;
2. przed każdą spowiedzią;
3. codziennie wieczorem przed udaniem się na spoczynek;
4. w chwili śmierci nawet po dobrej spowiedzi.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.124)

358. Kiedy mamy żal doskonały?

Żal doskonały mamy wtedy, gdy żałujemy za grzechy z miłości ku Bogu, czyli w pełni przekonania, że obraziliśmy Boga, który jest Ojcem naszym najlepszym i Syna swego Jezusa Chrystusa poświęcił dla naszego zbawienia.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.124)

357. Co nas powinno pobudzać do żalu za grzechy?

Do żalu za grzechy powinna nas pobudzać myśl, że grzechami obraziliśmy Boga.

***
Jest wówczas żal nadnaturalny. Żal Judasza był niewystarczający, bo czysto naturalny. Był to żal pozbawiony ufności w miłosierdzie Boże, raczej rozpacz i lęk niż żal prawdziwy.

Nie należy również żałować za grzechy z powodu strat lub kar doczesnych (np. utrata zdrowia lub majątku, kara doznana od rodziców lub innych ludzi), chyba że kary wyraźnie uznajemy za pochodzące z ręki Bożej.

Żal nadnaturalny pochodzi z pobudek odnoszących się do Boga i jest połączony z ufnością w miłosierdzie Boże. Tak ufał syn marnotrawny w przebaczenie, znając dobroć swego ojca. Nie każdy żal nadnaturalny jest doskonały. Możemy bowiem żałować z bojaźni przed karą Bożą albo z czystej miłości ku Bogu. Tak np. jedno dziecko żałuje za przewinienie, bo się lęka surowej kary ojca, drugie nie myśląc o karze - żałuje, że tak dobrym rodzicom sprawiło ciężką przykrość. Jasną jest rzeczą, że żal drugiego dziecka ma większą wartość. Żal pochodzący z bojaźni Bożej nazywamy wystarczającym albo mniej doskonałym, bo wystarcza do odpuszczenia grzechów przy spowiedzi. Żal doskonały pochodzący z miłości Bożej gładzi grzechy bez spowiedzi, jeżeli mamy wolę z tych grzechów się wyspowiadać, a nie możemy przystąpić do Sakr. Pokuty. Należy odróżnić istotę żalu, którą jest akt rozumu i woli, od uczuciowego przeżycia żalu, które jest pożyteczne, ale nie konieczne.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.124)

356. Za które grzechy trzeba żałować?

Żałować powinniśmy za wszystkie grzechy, które popełniliśmy, nawet powszednie, a koniecznie trzeba żałować za wszystkie grzechy śmiertelne.

***
Żal taki nazywa się powszechnym. Żal nie może wyrażać się jedynie w słowach, ale musi pochodzić z duszy, a więc z rozumu i woli. Żal taki nazywamy wewnętrznym.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.123-124)

355. Co znaczy: żałować za grzechy?

Żałować za grzechy znaczy zrozumieć zło popełnionego grzechu, ubolewać nad nim i postanowić nadal nie grzeszyć.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.123)

354. Który warunek Sakramentu Pokuty jest najważniejszy?

Najważniejszym warunkiem Sakramentu Pokuty jest żal za grzechy, bo bez niego nie ma odpuszczenia grzechów.

(Cz. 3, II. 5 Żal za grzechy, s.123)

353. Co należy sobie przypomnieć przy grzechach ciężkich?

Przy grzechach ciężkich należy sobie przypomnieć liczbę i okoliczności, które grzech zmieniają na inny albo powiększają go z lekkiego na ciężki.

***
Niektóre okoliczności zmieniają grzech lekki na ciężki - inne zaś sprawiają, że grzech sprzeciwia się nie jednemu przykazaniu, ale kilku przykazaniom Bożym, np. gdyby ktoś uderzył w złości ojca, matkę albo upił się, mimo że ślubował wstrzemięźliwość. Kto nie może sobie przypomnieć liczby grzechów ciężkich, powinien się zastanowić, ile razy mniej więcej je popełnił w każdym dniu, tygodniu lub miesiącu.
Przy rachunku sumienia powinniśmy dbać o to, aby:
1. racunku sumienia nie robić lekkomyślnie lub powierzchownie;
2. nie umniejszać przed sobą grzechów zwłaszcza nałogowych;
3. nie silić się na przypomnienie sobie liczby grzechów lekkich.
Można sobie ułatwić rachunek sumienia przed spowiedzią, robiąc codzienny rachunek sumienia. Ułatwieniem rachunku sumienia może być ujęcie całego naszego życia w trzech zasadniczych grupach: obowiązki bezpośrednie wobec Boga, obowiązki wobec bliźnich i świata nas otaczającego oraz obowiązki wobec siebie samego.

(Cz. 3, II. 5 Rachunek sumienia, s.123) .

352. Co to jest rachunek sumienia?

Rachunek sumienia jest to przypomnienie sobie wszystkich grzechów popełnionych w okresie czasu, z których odbywamy spowiedź.

***
Rachunek sumienia robimy w następujący sposób:
1. prosimy Ducha Świętego, aby nam pomógł w rozpoznaniu grzechów;
2. przypominamy sobie, kiedyśmy się ostatni raz spowiadali, czyśmy wszystkie grzechy ciężkie wyznali i pokutę zadaną odprawili;
3. rozważamy po kolei wszystkie przykazania Boże i kościelne, siedem grzechów głównych, obowiązki swego stanu i zastanawiamy się nad grzechami, które popełniliśmy myślą, mową i uczynkiem;
4. staramy się poznać swój grzech główny, czyli nałogowy.

Kto po raz pierwszy idzie do spowiedzi, powinien sobie przypomnieć grzechy popełnione od tej chwili, w której zaczął świadomie rozróżniać dobro od zła; przy następnych spowiedziach trzeba sobie przypomnieć grzechy popełnione od ostatniej ważnej spowiedzi.

(Cz. 3, II. 5 Rachunek sumienia, s.122-123)

351. Jakie warunki są potrzebne do godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty?

Warunki potrzebne do godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty są następujące:
1. rachunek sumienia,
2. skrucha, czyli żal za grzechy,
3. mocne postanowienie poprawy,
4. spowiedź, czyli szczere wyznanie wszystkich grzechów,
5. zadośćuczynienie Bogu i bliźnim.

(Cz. 3, II. 5 Istota Sakramentu Pokuty, s.122)

350. Co Bóg sprawia przez Sakrament Pokuty w duszy człowieka?

Bóg przez Sakrament Pokuty:
1. odpuszcza grzechy po Chrzcie św. popełnione,
2. odpuszcza karę wieczną a niekiedy doczesną,
3. przywraca łaskę uświęcającą albo ją pomnaża, gdy się spowiadamy z samych tylko grzechów powszednich,
4. daje nam łaskę uczynkową do poprawy życia (łaska sakramentalna),
5. odnawia zasługi zniweczone przez grzech śmiertelny.

"Nie chcę śmierci niezbożnego, ale żeby się nawrócił niezbożny od drogi swej, a żył". (Ez. 38,11).
  
(Cz. 3, II. 5 Istota Sakramentu Pokuty, s.122)

349. Komu Sakrament Pokuty jest konieczny do zbawienia?

Sakrament Pokuty jest konieczny do zbawienia każdemu, kto po Chrzcie św. popełnił grzech śmiertelny.
Święci nazywają Sakrament Pokuty drugim Chrztem i ostatnią deską ratunku dla grzesznika.

(Cz. 3, II. 5 Istota Sakramentu Pokuty, s.121-122)