Rozważania przy Rachunku Sumienia

Jednym z warunków godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty jest rachunek sumienia. Nie należy więc go lekceważyć i trzeba zawsze przewidzieć odpowiedni czas przed zbliżeniem się do klatek konfesjonału na przypomnienie wszystkich grzechów popełnionych od ostatniej spowiedzi. Na samym wstępie rachunku sumienia trzeba sobie przypomnieć:

Kiedy ostatni raz byłeś (byłam) u spowiedzi?

Czy za grzechy żałowałeś (żałowałaś) postanowiłeś (postanowiłaś) poprawę?


Czy wyznałeś (wyznałaś) wszystkie grzechy śmiertelne?

Czy wypełniłeś (wypełniłaś) zadaną pokutę i naprawiłeś (naprawiłaś) wyrządzoną szkodę?

Jeśli na poprzedniej spowiedzi nie wyznałeś (wyznałaś) jakiegoś grzechu śmiertelnego świadomie, musisz go wyjawić teraz razem ze wszystkimi grzechami popełnionymi od ostatniej ważnej spowiedzi.

***
Ostatecznym celem człowieka jest osiągnięcie zbawienia. Dążyć do tego można tylko przez obranie właściwej drogi w życiu doczesnym. Ponieważ w drodze do nieba nie możemy ominąć doczesności, wynika stąd nie tylko prawo, ale i obowiązek postawienia przed sobą celów doczesnych, które jednak musimy podporządkować ostatecznemu celowi człowieka, jakim jest zbawienia duszy.

Każdego człowieka obowiązuje dążenie do doskonałości. Przypowieść o talentach (Mat. 25,14) stawia nam przed oczy odpowiedzialność naszą za dary od Boga otrzymane. Niewykorzystanie ich w sposób jak najdoskonalszy, omijanie okazji do pełnienia dobrych uczynków i niewspółdziałanie z łaską Bożą jest grzechem wobec Boga, bliźnich i samego siebie.

Każdy z nas ma inne zewnętrzne i wewnętrzne możliwości rozwoju i pogłębienia swojego życia duchowego. Powinien więc dążyć do poznania ich i w wyniku tego obrać sobie taki cel doczesny, przez który najpełniej zbliży się do Boga. Za spełnienie obowiązków nałożonych na nas przez życie lub dobrowolnie przez nas podjętych musimy przyjmować odpowiedzialność wobec Boga i ludzi.

Rozważając grzechy należy rozróżnić wśród nich śmiertelne, czyli ciężkie, przez które tracimy łaskę Bożą, i powszednie, czyli lekkie, przez które łaskę tę osłabiamy. Różnica między nimi polega na różnicy materii, w której przekroczyliśmy przykazanie, na różnicy stopnia świadomości i wolnej woli w chwili popełniania grzechu oraz zależy od stopnia krzywdy wyrządzonej nim bliźniemu i własnej duszy. Wszystkie nasze obowiązki znajdują swoje uzasadnienie w obowiązku miłości Boga.

Przy rachunku sumienia najdokładniejszy obraz duszy uzyskamy, gdy przeprowadzimy go ze względu na bezpośrednie obowiązki wobec Boga, bliźnich i samego siebie.

 (Dodatek III. Rozważania przy Rachunku Sumienia, s.161-162)

Modlitwa o błogosławieństwo w pracy

Panie Jezu Chryste, które dzieciństwo upłynęło w ciesielskim warsztacie i któryś z galilejskich rybaków uczynił Apostołów swoich, błogosław naszej pracy codziennej, aby zawsze była ona ku chwale Twojej, dobru Ojczyzny naszej i szczęściu bliźnich naszych.

(Dodatek II. Modlitwy, s.160)

Modlitwa o pokój

Boże, racz skierować miłosierne spojrzenie swoje na świat nasz nękany klęskami i znowu zagrożony niebezpieczeństwem wojny i obdarz nas trwałym pokojem.

Racz wesprzeć, o Panie, ludzi dobrej woli, którzy w codziennej wytrwałej pracy walczą o utrzymanie pokoju. Niech miłość do Ciebie ogarnie całą ludzkość i poprowadzi ją ku Tobie, któryś jest Prawdą i dawcą Pokoju jedynym.

(Dodatek II. Modlitwy, s.159-160)

Modlitwa za Prezydenta

Wszechmogący Boże, racz wesprzeć N. Prezydenta Rzeczpospolitej w jego myślach i działaniu dla dobra Ojczyzny naszej i narodu.

(Dodatek II. Modlitwy, s.159)

Modlitwa za Ojczyznę

K.: Zachowaj, Panie, Rzeczpospolitą naszą,
M.: Która w Tobie, Boże mój, nadzieję pokłada.
K.: Ześlij jej, Panie, pomoc z przybytku swego,
M.: Z nieba wysokiego ją wesprzyj.
K.: Niech nie bierze nad nią góry nieprzyjaciel,
M.: A duch nieprawości niechaj jej nie szkodzi.
K.: Niech Bóg sprowadzi pokój do domów jej,
M.: I bezpieczeństwo w jej granice.
K.: Panie, wysłuchaj modlitwę moją,
M.: A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
K.: Pan z wami,
M.: I z duchem twoim.

Módlmy się. Prosimy Cię, Panie, za przyczyną Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski, i wstawiennictwem świętych Patronów naszych, ochraniaj Rzeczpospolitą naszą od wszelkich przeciwności i zasłoń ją łaskawie od zasadzek nieprzyjacielskich.
M.: Amen.
K.: Pomoc Boska niech będzie zawsze z nami.
M.: Amen.

(Dodatek II. Modlitwy, s.159)

Modlitwa do Pana Jezusa na Krzyżu

Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu, upad na kolana przed obliczem Twoim i w największej żarliwości ducha proszę Cię i błagam, abyś obudził w moim sercu najwyższe uczucie wiary, nadziei i miłości oraz prawdziwą skruchę za grzechy moje i silną wolę poprawy. Oto z wielkim uczuciem serca i boleścią Twoje pięć Ran oglądam i myślą w nich się zatapiam, mając przed oczyma to, co w usta Twoje włożył, o dobry Jezu, już prorok Dawid: "Przebodli ręce moje i nogi moje, policzyli wszystkie kości moje".

Odpustu 10 lat dostępuje każdy, kto przed wizerunkiem Ukrzyżowanego Zbawiciela odmówi tę modlitwę. Odp. zupełny po Spowiedzi i Komunii św., i po odmówieniu modlitwy w intencji Ojca św.


(Dodatek II. Modlitwy, s.158-159)

Modlitwa za Kościół

Prosimy Cię za kościół Twój, za Kościół Boga Żywego błagamy, Ojcze Niebieski, o Twoje nieskończone miłosierdzie. Zmiłuj się nami, o Panie.

Za wszelkich kapłanów, za wszystkich, którzy Kościołowi Twemu służą, za wszystkie narody, które modlą się do Ciebie, Jezu Zbawicielu, Synu Boży. Zmiłuj się nami, o Panie.

Za wszystkich, którzy na tym świecie słowo prawdy głoszą, Duchu Święty, Mądrości siedmiu Darów, wołamy do Ciebie wszyscy razem i każdy z osobna. Zmiłuj się nad nami, o Panie.

Módlmy się za cały chrześcijański świat. Wysłuchaj nas Panie, zmiłuj się nad nami. Z głębi naszych wiarą natchnionych serc wołamy do Ciebie, Ojcze, Synu i Duchu Święty. Zmiłuj się nami, o Panie.

(Dodatek II. Modlitwy, s.158)

Veni Creator

Przyjdź Duchu Stworzycielu, umysły Twoich wiernych nawiedź, napełnij z niebios łaską te piersi, któreś stworzył.
Który się zowiesz Pocieszycielem, i darem Najwyższego Boga, zdrojem żywym, ogniem, miłością, i ducha namaszczeniem.
Jesteś siedmioraki w darach palcem Bożej prawicy, obiecany nam od Ojca, wzbogacasz mową usta.
Zapal światłość zmysłom, napełnij miłością serca, a słabość naszych ciał ukrzepiaj mocą trwałą.
Wroga odsuń daleko i pokój daj co rychlej, pod wodzą idąc Twoją unikniemy wszelkiej szkody.
Przez Cię niech znamy Ojca, oraz poznajemy Syna, i w Ciebie wierzymy na zawsze.
Bądź Bogu Ojcu chwała, i Synowi, co zmartwychwstał, i Pocieszycielowi, na wieki wieków. Amen.
V. Ześlij Ducha swojego, a będą stworzone.
R. I odnowisz oblicze ziemi.

(Dodatek II. Modlitwy, s.157-158)

Veni Sancte Spiritus

Przybądź Duchu Święty i ześlij z niebios promień Twojego światła.
Przybądź Ojcze ubogich, przybądź dawco darów, przybądź światłości serc.
O najlepszy Pocieszycielu, słodki gościu duszy, słodkie pokrzepienie.
W pracy jesteś odpocznieniem, w upale jesteś ochłodą i w płaczu jesteś pociechą.
O światłości najświętsza, napełnij wnętrze serc Twoich wiernych.
Bez Twego bowiem Bóstwa nie byłoby nic w człeku okrom grzechu i złości.
Zmyj z niego to, co brudem, orzeźwij oschłość, co jest zbłąkane.
Udziel Twoim wiernym, ufającym w Tobie, siedmiu darów świętych.
Daj zasługę cnoty, daj zbawienny koniec, daj wieczyste szczęście. Amen. Alleluja.

(Dodatek II. Modlitwy, s.157)

Odnowienie obietnic, uczynionych przy Chrzcie św.

W imię Trójcy Przenajświętszej, w imię Ojca, który nas stworzył, Syna, który nas odkupił, i Ducha Świętego, który nas poświęcił, wobec Najświętszej Maryi Panny, Niepokalanej Bogarodzicy, mego Anioła Stróża, św. Patronów moich i całego Dworu niebieskiego, wobec Kościoła św. katolickiego, odnawiam przyrzeczenia przy Chrzcie złożone, postanawiam żyć i umierać w wierze św. katolickiej. Odrzekam się szatana, ducha kłamstwa i wroga Kościoła katolickiego. Wyrzekam się spraw wszystkich jego, a szczególnie jego pychy. Przyrzekam, że zostanę wiernym Jezusowi Chrystusowi, Panu memu i Jego przykazaniom i gotów jestem raczej umrzeć, niż wiary św. się wyrzec. Ojcze Przedwieczny, racz użyczyć mi do tego Twej mocy. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki. Amen.


(Dodatek II. Modlitwy, s.156-157)

Modlitwa do Anioła Stróża

Aniele Boże, Stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój. Rano, wieczór, we dnie, w nocy, bądź mi zawsze ku pomocy. Strzeż duszy, ciała mego i zaprowadź mnie do żywota wiecznego. Amen.

(Dodatek II. Modlitwy, s.156)

Suplikacje (Westchnienia błagalne)

Święty Boże, Święty mocny, Święty Nieśmiertelny zmiłuj się nad nami.
                                      (trzy razy)

Od powietrza głodu, ognia i wojny wybaw nas, Panie!
                                     (trzy razy)

Od nagłej a niespodziewanej śmierci zachowaj nas, Panie!
                                     (trzy razy)

My grzeszni Ciebie, Boga prosimy wysłuchaj nas, Panie!
                                     (trzy razy)

Jezu przepuść, Jezu wysłuchaj, o Jezu zmiłuj się nad nami!
                                     (trzy razy)

Matko uproś, Matko przebłagaj, o Matko, przyczyń się za nami!
                                     (trzy razy)


(Dodatek II. Modlitwy, s.156)

Modlitwa piątkowa

Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie, żeś przez krzyż i Mękę swoją odkupił świat.
Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste zmiłuj się nad nami.
                                       (trzy razy)

(Dodatek II. Modlitwy, s.156)

Krótkie westchnienia pobożne (Akty strzeliste)

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus - na wieki wieków.

Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu.

O Matyjo, bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy.

Najświętsze Serce Jezusa, zmiłuj się nad nami.

Jezu cichy i pokornego serca, uczyń serca nasze według serca Twego.

Niech będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament teraz, zawsze i na wieki wieków.

Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki wieków. Amen.

(Dodatek II. Modlitwy, s.155)

Modlitwa po jedzeniu

Dziękujemy Tobie, Wszechmogący Boże, za wszystkie dary Twoje. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

(Dodatek II. Modlitwy, s.155)

Modlitwa przed jedzeniem

Pobłogosław, Panie, nas i te dary, które z Twojej szczodrobliwości spożywać będziemy. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen

 (Dodatek II. Modlitwy, s.155)

Modlitwa po nauce

Dzięki Ci, Boże, za światło nauki. Pragnę, abym nią oświecony mógł Cię zawsze wielbić i wolę Twoją wypełniać na wieki. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.


(Dodatek II. Modlitwy, s.155)

Modlitwa przed nauką

Duchu Święty, który oświecasz serca i umysły nasze, dodaj nam ochoty i zdolności, aby ta nauka była dla nas z pożytkiem doczesnym i wiecznym. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

(Dodatek II. Modlitwy, s.155)

Modlitwa św. Bernarda

Pomnij o najdobrotliwsza Panno Maryjo, iż od wieków nie słyszano, aby ktokolwiek uciekając się do Ciebie, Twej pomocy wzywając, Ciebie o przyczynę prosząc, miał być przez Ciebie opuszczony. Tą ufnością ożywiony, o Panno nad Pannami i Matko, biegnę do Ciebie, przychodzę do Ciebie, stawam przed Tobą jako grzeszny człowiek drżąc i wzdychając. Nie chciej, o Matko Słowa, gardzić słowami moimi, ale je usłysz łaskawie i wysłuchaj. Amen

 (Dodatek II. Modlitwy, s.154-155)

Regina coeli (zamiast "Anioł Pański" w czasie wielkanocnym)

Królowo nieba, wesel się, Alleluja!
Albowiem, któregoś nosić zasłużyła, Alleluja!
Zmartwychwstał, jak powiedział, Alleluja!
Módl się za nami do Boga, Alleluja!
Raduj się i wesel Panno Maryjo, Alleluja!
Bo zmartwychwstał Pan prawdziwie, Alleluja!

Módlmy się:
Boże, któryś przez zmartwychwstanie Syna Twego, a Pana naszego Jezusa Chrystusa, świat uweselić raczył, daj nam, prosimy, abyśmy przez Matkę Jego Maryję Pannę, radości żywota wiecznego dostąpili. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.


(Dodatek II. Modlitwy, s.154)

Salve Regina

Witaj Królowo, Matko Miłosierdzia, życie, słodkości i nadziejo nasza, witaj. Do Ciebie wołamy wygnańcy, synowie Ewy, do Ciebie wzdychamy, jęcząc i płacząc na tym łez padole. Przeto więc Orędowniczko nasza, one Twoje miłosierne oczy na nas zwróć, a Jezusa, błogosławiony owoc żywota Twego, po tym wygnaniu nam okaż, o łaskawa, o litościwa Panno Maryjo.

(Dodatek II. Modlitwy, s.154)

Pod Twoją obronę

Pod Twoją obronę uciekamy się, święta Boża Rodzicielko, naszymi prośbami nie racz gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. O Pani nasza, Orędowniczko nasza, Pośredniczko nasza, z Synem Twoim nas pojednaj, Synowi Twojemu nas polecaj, Twojemu Synowi nas oddawaj.

(Dodatek II. Modlitwy, s.154)

Modlitwa wieczorna

Stawiam się, mój Boże, w obecności Twojej.
Dziękuję Ci za wszystkie dobrodziejstwa, a szczególnie w dniu dzisiejszym otrzymane.
Duchu Święty, racz oświecić sumienie moje, abym grzechy moje poznał i serdecznie za nie żałował. Amen.

(Potem krótki rachunek sumienia z całego dnia - żal doskonały za grzechy - taki sam pacierz jak rano).

(Dodatek II. Modlitwy, s.153-154)

Modlitwa poranna

W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen

Stawiam się mój Boże, w obecności Twojej. Dziękuję Ci za wszystkie dobrodziejstwa, a osobliwie, żeś mnie zachował tej nocy. Proszę Cię o łaskę nieobrażania Cię nigdy, w szczególności w dniu dzisiejszym żadnym grzechem.

Ofiaruję Ci duszę i ciało moje, wszystkie myśli, mowy i uczynki, wszystkie prace, radości i dolegliwości moje, na chwałę Twoją.

Pragnę dzisiaj dostąpić odpustów, jakich tylko dostąpić mogę. Amen

(Potem Ojcze nasz - Zdrowaś Maryjo - Wierzę w Boga - 10 przykazań Bożych - Chwała Ojcu itp.).

Święty Aniele Stróżu, Święty mój Patronie i wszyscy Święci Pańscy, módlcie się za mną.

Wieczny odpoczynek racz im dać Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki wieków. Amen (3 razy)

(Dodatek II. Modlitwy, s.153)

Anioł Pański

Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi i poczęła z Ducha Świętego. Zdrowaś Maryjo... itd.
Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa Twego. Zdrowaś Maryjo... itd.
A Słowo ciałem się stało i mieszkało między nami. Zdrowaś Maryjo...itd.
W.: Módl się za nami, święta Boża Rodzicielko.
O.: Abyśmy się stali godnymi obietnic Pana Chrystusowych.
Módlmy się:
Łaskę Twoją, prosimy Cię, Panie, racz wlać w serca nasze, abyśmy, którzy za zwiastowaniem anielskim Wcielenie Jezusa Chrystusa, Syna Twego poznali, przez mękę Jego i krzyż do chwały zmartwychwstania byli doprowadzeni. Przez tegoż Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Amen.

Za dusze w czyśćcu cierpiące dodaje się jeszcze:
Ojcze nasz... Zdrowaś Maryjo...
Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im święci, niech odpoczywają w pokoju. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152-153)

Obudzenie dobrej intencji

Myśli, słowa, sprawy moje, 
Poświęcam na chwałę Twoją.

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Akt skruchy

O Boże mój, z całej duszy żałuję, żem Cię obraził moimi grzechami. Z miłości ku Tobie brzydzę się nimi. Szczerze postanawiam wyznać je przed kapłanem, więcej już ich nie popełniać i poprawić swoje życie. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Akt miłości

O Boże mój, miłuję Cię nade wszystko, z całego serca, z całej duszy i ze wszystkich sił moich, ponieważ jesteś nieskończenie kochania godny, a dla miłości Twojej kocham bliźniego mego, jak siebie samego. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Akt nadziei

O Boże mój, mam niewzruszoną nadzieję, że przez zasługi Pana naszego, Jezusa Chrystusa, dasz mi żywot wieczny i udzielisz środków do zbawienia potrzebnych, ponieważ jesteś nieskończenie dobry, wszechmocny i wierny w obietnicach swoich. W nadziei chcę żyć i umierać. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Akt wiary

O Boże mój, wierzę mocno we wszystko, coś nam objawił i przez Kościół święty do wierzenia podał, ponieważ Ty sam jesteś najwyższą i nieomylną Prawdą. W tej wierze chcę żyć i umierać. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Uwielbienie Trójcy Przenajświętszej

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i na wieki wieków. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.152)

Skład Apostolski

Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi. I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Matyi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion, zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał; wstąpił na niebiosa, siedzi na prawicy Boga Ojca Wszechmogącego; stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Wierzę w Ducha Świętego, Święty Kościół powszechny, Świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie; żywot wieczny. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.151)

Pozdrowienie Anielskie

Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą! Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławion owoc żywota Twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.151)

Modlitwa Pańska

Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje; przyjdź królestwo Twoje; bądź wola Twoja, jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.151)

Znak krzyża świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen

(Dodatek II. Modlitwy, s.151)

Rzeczy ostateczne

Śmierć, Sąd Boży, Niebo albo Piekło.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.150)

Dziewięć grzechów cudzych

Namawiać do grzechu. Rozkazywać drugiemu grzeszyć. Zezwalać na grzech bliźniego. Pobudzać do grzechu. Pochwalać grzech cudzy. Milczeć, gdy ktoś grzeszy. Nie karać grzechu. Pomagać do grzechu. Usprawiedliwiać grzech cudzy.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.150)

Cztery grzechy o pomstę do nieba wołające

Umyślne zabójstwo. Grzech sodomski. Krzywdzenie ubogich, wdów i sierot. Zatrzymywanie zapłaty pracownikom.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.150)

Sześć grzechów przeciwko Duchowi Świętemu

1. Grzeszyć zuchwale w nadziei miłosierdzia Bożego.
2. Rozpaczać albo wątpić o łasce Bożej.
3. Uznanej prawdzie chrześcijańskiej się sprzeciwiać.
4. Bliźniemu łaski Bożej zazdrościć.
5. Przeciwko zbawiennym natchnieniom mieć zatwardziałe serce.
6. Pokutę i nawrócenie aż do śmierci odkładać

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.149-150)

Siedem grzechów głównych

Pycha. Chciwość. Nieczystość. Zazdrość. Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu. Gniew. Lenistwo.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.149)

Trzy rady ewangeliczne

Dobrowolne ubóstwo. Dozgonna czystość. Bezwzględne posłuszeństwo przełożonemu duchownemu.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.149)

Osiem błogosławieństw

1. Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem ich jest królestwo niebieskie.
2. Błogosławieni cisi, albowiem oni posiędą ziemię.
3. Błogosławieni, którzy płaczą, albowiem oni będą pocieszeni.
4. Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.
5. Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
6. Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.
7. Błogosławieni pokój czyniący, albowiem synami Bożymi będą nazwani.
8. Błogosławieni, którzy prześladowanie cierpią dla sprawiedliwości, albowiem ich jest królestwo niebieskie.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.149)

Siedem darów Ducha Świętego

Dar mądrości. Dar rozumu. Dar umiejętności. Dar rady. Dar męstwa. Dar pobożności. Dar bojaźni Bożej.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.149)

Uczynki miłosierne co do ciała

Łaknących nakarmić. Pragnących napoić. Nagich przyodziać. Podróżnych w dom przyjąć. Więźniów pocieszać. Chorych nawiedzać. Umarłych pogrzebać.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Uczynki miłosierne co do duszy

Grzesznych upominać. Nieumiejętnych nauczać. Wątpiącym dobrze radzić. Strapionych pocieszać. Krzywdy cierpliwie znosić. Urazy chętnie darować. Modlić się za żywych i umarłych.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Cztery cnoty główne, czyli kardynalne

Roztropność. Sprawiedliwość. Wstrzemięźliwość. Męstwo.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Trzy cnoty Boskie.

Wiara, Nadzieja, Miłość.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Siedem Sakramentów świętych

Chrzest. Bierzmowanie. Najświętszy Sakrament. Pokuta. Ostatnie Namaszczenie. Kapłaństwo. Małżeństwo.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Pięć przykazań kościelnych

1. Ustanowione przez kościół dni święte święcić.
2. W niedziele i święta we Mszy św. nabożnie uczestniczyć.
3. Posty nakazane zachowywać.
4. Przynajmniej raz w roku spowiadać się i w czasie wielkanocnym Komunię św. przyjmować.
5. W czasach zakazanych zabaw hucznych nie urządzać.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Dwa przykazania miłości

"Będziesz miłował Pana Boga twego ze wszystkiego serca twego i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej... a bliźniego twego jak siebie samego".

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.148)

Dziesięć przykazań Bożych

Jam jest Pan Bóg twój.
1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremno.
3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
4. Czcij ojca swego i matkę swoją.
5. Nie zabijaj.
6. Nie cudzołóż.
7. Nie kradnij.
8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
9. Nie pożądaj żony bliźniego swego.
10. Nie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego swego.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.147)

Główne prawdy wiary

Główne prawdy wiary, które każdy katolik powinien znać i przyjmować pod utratą zbawienia:
1. Jest jeden Bóg.
2. Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobre wynagradza i za złe karze.
3. Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty.
4. Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia.
5. Dusza ludzka jest nieśmiertelna.
6. Łaska Boża jest do zbawienia koniecznie potrzebna.

(Dodatek I. Zestawienie najważniejszych wiadomości katechizmowych, s.147)

432. Co powinniśmy czynić, aby osiągnąć szczęście wieczne?

Aby osiągnąć szczęście wieczne powinniśmy:
1. wierzyć w Boga,
2. czynić, co Bóg nakazuje,
3. żyć w łączności z Bogiem przez łaskę uświęcającą.

To jest celem i zadaniem każdego człowieka wierzącego w Boga. Zadaniem ważniejszym ponad wszystko, bo od jego spełnienia zależy cała wieczność.
 "Cóż pomoże człowiekowi, choćby cały świat zyskał, a na duszy swojej poniósł szkodę". (Mat. 8, 36).
Wiarę w Boga i miłość ku Niemu powinniśmy praktykować wypełniając wolę Bożą w codziennym życiu przez zachowanie przykazań i stałe dążenie do doskonałości - w codziennym życiu wymagającym ciągłego wysiłku, aby dane nam przez Boga przymioty i zdolności w pełni wykorzystać i rozwinąć.

"Oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani w serca ludzkie nie wstąpiło, co zgotował Bóg tym, którzy Go miłują:. (Kor. 2,9).

(Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.146)

431. Dlaczego Kościół zaleca tradycyjne nabożeństwa zbiorowe?

Kościół zaleca tradycyjne nabożeństwa zbiorowe, bo one pobudzają do:
1. modlitwy i dobrych uczynków,
2.częstej spowiedzi i Komunii Świętej,
3. uzyskania odpustów.

***
Najwięcej u nas znane nabożeństwa zbiorowe są następujące: nabożeństwo Różańcowe, nabożeństwo ku czci św. Franciszka z Asyżu (tercjarze), nabożeństwo ku czci Najśw. Maryi Panny, Dzieciątka Jezus, nabożeństwo dzieci ku czci Eucharystii i inne. Kto nie wypełnia obowiązków związanych z tymi nabożeństwami zbiorowymi, nie popełnia grzechu, ale i nie dostępuje odpustu.

(Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.145-146)

430. Co należy czynić, aby z pielgrzymki odnieść największą korzyść?

Aby z pielgrzymki odnieść największą korzyść należy podczas jej trwania wystrzegać się najdrobniejszych grzechów i przystępować do Sakramentu Pokuty i Komunii św. w celu uzyskania odpustu.

***
Ponadto Kościół zaleca tradycyjne nabożeństwa zbiorowe specjalnie poświęcone kultowi Pana Jezusa, Najśw. Maryi Panny i Świętych. Nabożeństwa te polegają na wykonaniu przepisanych praktyk religijnych i pewnych określonych dzieł miłości bliźniego.

(Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.145)

429. Dlaczego Kościół zaleca pobożne pielgrzymki?

Kościół zaleca pobożne pielgrzymki, byśmy Matkę Najśw. i Świętych czcili na tych miejscach, które Bóg wsławił łaskami.

Miejsca te pobudzają do większej pobożności i gorętszej modlitwy.

(Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.145)

428. W jakim celu odprawiamy procesję?

Procesję odprawiamy, aby:
1. przed wszystkimi wyznać wiarę i oddać publicznie cześć i uwielbienie Bogu,
2. publicznie przepraszać za grzechy i prosić o łaski.

***
Rozróżniamy procesję z Najśw. Sakramentem, np. w Boże Ciało i Rezurekcję, oraz procesje pokutne, np. w dzień św. Marka, w Dni Krzyżowe i w czasie jubileuszu. Ponadto w każdą niedzielę przed sumą odbywa się procesja.

 (Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.145)

427. W jakim cele ustanowił Kościół obrzędy religijne?

Kościół ustanowił obrzędy religijne w tym celu, aby one pobudzały wiernych do lepszego zrozumienia prawd wiary świętej i do gorliwego służenia Bogu.

***
Wyjaśnienia obrzędów religijnych oraz modlitwy i pieśni należy brać tylko z takich książek, które mają zatwierdzenie katolickich władz duchownych.

 (Cz. 3, III. 3 Obrzędy religijne, s.144-145)

426. Co to jest różaniec?

Różaniec jest to modlitwa, w której rozważamy piętnaści tajemnic z życia Jezusa Chrystusa i Najśw. Maryi Panny.

***
Modlitwa różańcowa jest jedną z najpiękniejszych i najskuteczniejszych modlitw, dlatego Stolica Apostolska obdarzyła ją licznymi odpustami, zachęcając w ten sposób wiernych do częstego i gorliwego odmawiania różańca.

Październik jest miesiącem różańcowym, a święto Różańca św. przypada 7 października.

Sposób odmawiania różańca. Na początku różańca należy zmówić: "Wierzę w Boga Ojca", "Ojcze nasz", i trzy "Zdrowaś Maryjo" prosząc o pomnożenie wiary, nadziei i miłości oraz "Chwała Ojcu" lub "Wieczne odpoczywanie", gdy odmawiamy różaniec za zmarłych.

Następnie rozważamy piętnaście tajemnic z życia Jezusa Chrystusa i Najśw. Maryi Panny i przy każdej z nich odmawiamy "Ojcze nasz", 10 "Zdrowaś Maryjo" i raz "Chwała Ojcu" lub "Wieczne odpoczywanie", jeżeli różaniec odmawiamy na intencję zmarłych.

Część pierwsza, radosna (zwykle odmawiana w poniedziałek i czwartek)
1. Zwiastowanie Narodzenia Jezusa Chrystusa.
2. Nawiedzenie św. Elżbiety.
3. Narodzenie Jezusa Chrystusa.
4. Ofiarowanie Jezusa Chrystusa w świątyni.
5. Znalezienie Jezusa Chrystusa w świątyni.

Część druga, bolesna (odmawiana zwykle we wtorek i w piątek).
1. Modlitwa Jezusa Chrystusa w Ogrójcu.
2. Biczowanie Jezusa Chrystusa.
3. Cierniem ukoronowanie Jezusa Chrystusa.
4. Jezus Chrystus niesie krzyż na Górę Kalwarii.
5. Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa.

Część trzecia, chwalebna (odmawiana zwykle w środę, sobotę i niedzielę).
1. Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
2. Wniebowzięcie Jezusa Chrystusa.
3. Zesłanie Ducha Świętego.
4. Wniebowzięcie Najśw. Matyi Panny.
5. Ukoronowanie Najśw. Maryi Panny w niebie.

Na zakończenie nabożeństwa Różańcowego odmawia się "Litanię do Najśw. Maryi Panny" oraz "Pod Twoją obronę".

 (Cz. 3, III. 3 Różaniec, s.143-144)

425. Co nam przypomina modlitwa "Anioł Pański"?

Modlitwa "Anioł Pański" przypomina nam tajemnicę Wcielenia i Macierzyństwa Najśw. Maryi Panny.

 (Cz. 3, III. 3 Anioł Pański, s.143)

424. Jaką modlitwę odmawiamy na głos dzwonu rano, w południe i wieczorem?

Rano, w południe i wieczorem na głos dzwonu odmawiamy modlitwę "Anioł Pański".

"Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi i poczęła z Ducha Świętego. Zdrowaś Maryjo...
Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego. Zdrowaś Maryjo...
A słowo stało się ciałem i mieszkało między nami. Zdrowaś Maryjo...

Módl się za nami Święta Boża Rodzicielko, abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się. Łaskę Twoją prosimy Cię, Panie, racz wlać w serca nasze, abyśmy, którzy za zwiastosowaniem anielskim wcielenie Chrystusa Syna Twego poznali, przez mękę Jego i śmierć do chwały zmartwychwstania byli doprowadzeni. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen".

 (Cz. 3, III. 3 Anioł Pański, s.143)

423. O co prosimy w zakończeniu Pozdrowienia Anielskiego?

W zakończeniu Pozdrowienia Anielskiego prosimy, aby Matka Boża modliła się za nami we wszystkich potrzebach naszych, a w szczególnie w godzinę śmierci.
"Amen" znaczy, "niech się tak stanie".

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.143)

422. Co znaczą słowa: "i błogosławion owoc żywota Twojego Jezus"?

Słowa "i błogosławion owoc żywota Twojego Jezus" znaczą, że Jezus Chrystus Syn Najśw. Maryi Panny przyniósł światu błogosławieństwo i zbawienie wieczne.

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.143)

421. Co znaczą słowa: "Błogosławionaś Ty między niewiastami"?

Słowa "Błogosławionaś Ty między niewiastami" znaczą, że Najświętsza Maryja Panna spośród wszystkich niewiast była wybrana na Matkę Syna Bożego.

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

420. Co znaczą słowa: "Pan z Tobą"?

Słowa "Pan z Tobą" znaczą, że Najświętsza Maryja Panna zawsze w szczególny sposób była bliska i miła Bogu, jako Matka Syna Bożego i Oblubienica Ducha Świętego.

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

419. Co znaczą słowa: "łaski pełna"?

Słowa "łaski pełna" znaczą, że Najświętsza Maryja Panna już od chwili Niepokalanego Poczęcia posiadała całą pełnię łaski Bożej.

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

418. Co znaczą słowa "Zdrowaś Maryjo"?

Słowa "Zdrowaś Maryjo" znaczą tyle co "Bądź pozdrowiona", "Witaj Maryjo".

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

417. Czyje słowa wypowiadamy w Pozdrowieniu Anielskim?

W Pozdrowieniu Anielskim wypowiadamy słowa Archanioła Gabriela, słowa św. Elżbiety i słowa Kościoła.
Słowa Archanioła Gabriela są: "Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą! Błogosławionaś Ty między niewiastami".
Słowa św. Elżbiety: "Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławion owoc żywota Twojego".
Kościół zaś dodaje: "Jezus, Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen".

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

O Pozdrowieniu Anielskim

Bezpośrednio po Modlitwie Pańskiej zazwyczaj odmawiamy Pozdrowienie Anielskie, bo po Bogu w Matce Najświętszej pokładamy naszą nadzieję.

"Zdrowaś Maryjo, łaski pełna; Pan z Tobą! Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławion owoc żywota Twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen".

 (Cz. 3, III. 2 Pozdrowienie Anielskie, s.142)

416. O co modlimy się w siódmej prośbie: "Ale nas zbaw ode złego"?

W siódmej prośbie modlimy się, aby nas Bóg zachował od zła wszelkiego, jawnego i ukrytego, a osobliwie od grzechu i potępienia wiecznego.

"Amen" to znaczy "niech się tak stanie".

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

415. O co modlimy się w szóstej prośbie: "I nie wódź nas na pokuszenie"?

W szóstej prośbie modlimy się, aby nas Bóg uwolnił od pokus czynienia źle.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

414. O co modlimy się w piątej prośbie: "I odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom"?

W piątej prośbie modlimy się, aby Bóg Ojciec przez ofiarę krzyżową swego Syna odpuścił nam nasze winy wielkie i liczne. my ze swej strony ofiarujemy bogu przebaczenie krzywd, które doznaliśmy od bliźnich.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

413. O co modlimy się w czwartej prośbie: "Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj"?

W czwartej prośbie modlimy się o wszystko, czego potrzebujemy dla naszych ciał i dusz.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

412. O co modlimy się w trzeciej prośbie: "Bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi"?

W trzeciej prośbie modlimy się, aby wszyscy ludzie wypełniali wolę Bożą na ziemi, tak jak wypełniają ją Aniołowie w Święci w niebie.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

411. O co modlimy się w drugiej prośbie: "Przyjdź królestwo Twoje"?

W drugiej prośbie modlimy się, aby Kościół katolicki rozszerzał się po całym świecie jako królestwo prawdy, sprawiedliwości i miłości, aby przez łaskę uświęcającą Bóg królował w sercu każdego człowieka, w każdej rodzinie, w każdym narodzie, w całej ludzkości i aby cała ludzkość była rządzona nie tylko wolą ludzką, ale i Boską, aby wreszcie ludzie miłowali się społecznie jak bracia i aby po tym życiu wszyscy weszli do królestwa niebieskiego.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.141)

410. O co modlimy się w pierwszej prośbie: "Święć się imię Twoje"?

W pierwszej prośbie modlimy się, aby wszyscy ludzie znali i wielbili imię Boże, bo On tylko jeden jest prawdziwy i wieczny, bo On jest tylko życiem i mocą, bo On tylko jest dobry i święty, a wszelkie istnienie i życie, moc i dobroć, świętość i piękno są śladem Jego obecności i działania.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.140)

409. Co przypominają nam słowa: "Ojcze nasz, który jesteś w niebie"?

Słowa  "Ojcze nasz, który jesteś w niebie", przypominają, że Bóg jest Ojcem naszym najlepszym i Stwórcą wszelkiego stworzenia, że jest w niebie, na ziemi i na każdym miejscu.

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.140)

408. Z czego składa się modlitwa Pańska?

Modlitwa Pańska składa się ze wstępu i siedmiu próśb. Wstępem są słowa: "Ojcze nasz, który jesteś w niebie".

 (Cz. 3, III. 2 Modlitwa Pańska, s.140)

407. Jak powinniśmy się modlić?

Powinniśmy się modlić:
1. pobożnie, tj. nie tylko ustami, ale całą duszą, oddalając roztargnienia,
2. pokornie, tj. pamiętając o niegodności naszej i nieskończonej godności Bożej,
3. z ufnością, tj. z wiarą, że nas Bóg wysłucha,
4. z poddaniem się woli Bożej,
5. wytrwale, tj. nie ustając w modlitwach, chociaż nas Bóg zaraz nie wysłuchuje.

***
Dobra modlitwa wyprasza nam łaskę i siłę do dobrego. Stąd św. Augustyn uczy, że: "kto się umie dobrze modlić, ten umie dobrze żyć".

O modlitwie Pańskiej. Najważniejszą i najpiękniejszą modlitwą jest "Ojcze nasz", czyli modlitwa Pańska, zwana tak dlatego, że sam Jezus Chrystus ją ułożył.

"Ojcze nasz, któryś jest w niebie. Święć się imię Twoje; przyjdź królestwo Twoje; bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw od złego. Amen".

 (Cz. 3, III. 2 Przymioty dobrej modlitwy, s.140)

406. Kiedy Bóg wysłuchuje nasze modlitwy?

Bóg wysłuchuje nasze modlitwy, gdy:
1. to, o co prosimy, prowadzi do naszego zbawienia,
2. modlimy się należycie.

 (Cz. 3, III. 2 Rodzaje modlitwy, s.139)

405. Kiedy szczególnie powinniśmy się modlić?

1. rano i wieczór,
2. przed pracą i po pracy,
3. w pokusach i każdej potrzebie.

Powinniśmy się modlić za wszystkich, a szczególnie za Kościół, bo prowadzi nas do zbawienia, za Ojczyznę, gdyż od jej pomyślności zależy los wszystkich obywateli, oraz za dusze w czyśćcu, gdyż same pomóc sobie nie mogą. Szczególnie zaleca Chrystus modlitwy wspólne.

"Gdzie bowiem dwaj albo trzej są zgromadzeni w imię moje, tam ja jestem pośród nich". (Mat. 18,20).

 (Cz. 3, III. 2 Rodzaje modlitwy, s.139)

404. Dlaczego powinniśmy się modlić?

Powinniśmy się modlić ponieważ:
1. modlitwa jest potrzebą naszej duszy,
2. Chrystus nakazał nam się modlić i dał nam przykład modlitwy,
3. przez modlitwę wypraszamy łaski potrzebne do zbawienia.

 (Cz. 3, III. 2 Rodzaje modlitwy, s.139)

403. Jakie są rodzaje modlitwy?

Rozróżniamy modlitwę wewnętrzną, kiedy człowiek obcuje z Bogiem przez myśl i uczucie, oraz zewnętrzną, czyli ustną, kiedy człowiek wewnętrzną cześć Bogu oddawaną ujawnia słowami i postawą zewnętrzną. Modlitwa zewnętrzna może być publiczna lub prywatna.

***
Prywatna jest wtedy, gdy modli się jednostka lub rodzina bez udziału Kościoła, publiczna zaś jest modlitwa wtedy, gdy odbywa się w imieniu Kościoła z udziałem kapłanów (modlitwy liturgiczne).

 (Cz. 3, III. 2 Rodzaje modlitwy, s.139)

402. Co to jest modlitwa?

Modlitwa jest to pobożne wzniesienie duszy ludzkiej do Boga.

"Tak się módl, jakby wszystko zależało od Boga, a tak pracuj, jakby wszystko zależało od ciebie". (Św. Augustyn).

Przy modlitwie wznosimy duszę naszą do Boga, aby:
1. uwielbić Go (modlitwa uwielbienia),
2. podziękować Mu za odebrane łaski (modlitwa dziękczynna),
3. przeprosić Go za grzechy popełnione (modlitwa przebłagalna),
4. wyprosić łaski potrzebne (modlitwa błagalna).

***
Roztargnienia w modlitwie są grzechem wtedy, gdy są dobrowolne. Gdy roztargnienia oddalamy, modlitwa jest dobra.

 (Cz. 3, III. 2 Określenie modlitwy, s.138)

O modlitwie

Łaskę potrzebną do zbawienia otrzymujemy nie tylko przez Sakramenty święte i Mszę świętą, ale i przez modlitwę.

 (Cz. 3, III. 2 Określenie modlitwy, s.138)

401. Czym różnią się sakramentalia od Sakramentów świętych?

Sakramentalia od Sakramentów św. różną się tym, że:
1. Sakramenty święte ustanowił Jezus Chrystus a sakramentalia Kościół,
2. Sakramenty św. dają łaskę na mocy ustanowienia Jezusa Chrystusa, a sakramentalia wyjednują błogosławieństwo i łaskę przez modlitwę Kościoła.

"Bo wszystko, co Bóg stworzył dobre jest, i nic nie należy odrzucać, co ma być pożywane z dziękczynieniem, modlitwa bowiem i słowo Boże uświęcają je". (I Tym. 4,4-5).

***
Przez pobożne korzystanie z sakramentaliów można sobie więcej wyprosić łaski niż przez własne modlitwy, bo przy sakramentaliach nie tylko sami się modlimy o jakąś łaskę, ale razem z nami i za nas modli się Kościół katolicki ze Świętymi, Najświętszą Maryją Panną i Jezusem, jako Niewidzialną Głową Kościoła.

"I wezwawszy dwunastu uczniów swoich, dał im moc nad duchami nieczystymi, aby ich wypędzali i uzdrawiali wszelką chorobę i niemoc". (Mat. 10,1).

W kościele istnieje zwyczaj używania wody święconej niemal we wszystkich ceremoniach. Kto używa wody święconej pobożnie, ten otrzymuje błogosławieństwo Boże i zachowanie od niebezpieczeństw duszy i ciała.

 (Cz. 3, III. 1 Różnica między sakramentaliami a Sakramentami, s.138)

400. Co to są sakramentalia?

Sakramentalia są to rzeczy poświęcone oraz poświęcenia lub błogosławieństwa, które ustanowił Kościół dla dobra duszy i ciała.

 (Cz. 3, III. 1 Określenie sakramentaliów, s.138)

399. W jakim celu błogosławi Kościół osoby lub rzeczy?

Kościół błogosławi osoby lub rzeczy w tym celu, by uprościć dla nich szczególną pomoc Bożą.

***
Kościół błogosławi wiernych w czasie nabożeństw, matki, dzieci, pielgrzymki, chorych, pola, domy, szkoły, fabryki, pokarmy na Wielkanoc itp.

Do sakramentaliów zaliczamy też różne zaklęcia, czyli egzorcyzmy. Kościół chce przez nie osłabić aktywność szatana.

 (Cz. 3, III. 1 Określenie sakramentaliów, s.137)

398. Co czyni Kościół przez poświęcenie pewnych osób, rzeczy lub miejsc?

Przez poświęcenie przeznacza Kościół pewne rzeczy lub miejsca na wyłączną służbę Bożą.

***
Kościół poświęca kościoły, kaplice, ołtarze, dzwony, kielichy, wodę, szaty liturgiczne, gromnice, popiół, palmy, wieńce, krzyżyki, medaliki itp.

 (Cz. 3, III. 1 Określenie sakramentaliów, s.137)

O sakramentaliach

Oprócz Sakramentów świętych ustanowionych przez Chrystusa mamy jeszcze inne obrzędy widzialne ustanowione przez Kościół. Obrzędy te nazywamy sakramentaliami. Jest ich znacznie więcej niż Sakramentów świętych. Nie udzielają one same przez się łaski uświęcającej, lecz przez modlitwę Kościoła wyjednują nam u Boga łaski uczynkowe potrzebne do dobrego życia i pomoc w potrzebach doczesnych. Sakramentaliami są różne poświęcenia i błogosławieństwa. Sakramentaliów trzeba używać tak, jak Kościół sobie życzy, i do celu, do którego je przeznacza.


(Cz. 3, III. 1 Określenie sakramentaliów, s.137)

397. Dlaczego Kościół zabrania małżeństw mieszanych?

Kościół zabrania małżeństw mieszanych, ponieważ:
1. stronie katolickiej grozi osłabienie wiary albo zupełna jej utrata,
2. dzieci nie otrzymują zwykle w takiej rodzinie wychowania katolickiego,
3. strona niekatolicka może łatwo związek ten rozerwać, a strona katolicka mimo to wolna nie będzie.

***
Toteż dopiero, gdy zachodzą bardzo ważne przyczyny, Kościół zezwala na małżeństwa mieszane, ale czyni to wyjątkowo i żąda, aby ślub odbył się tylko w Kościele katolickim, aby wszystkie dzieci były wychowane po katolicku, a strona niekatolicka musi się uroczyście zobowiązać wobec świadków, że stronie katolickiej nie będzie utrudniać praktykowania wiary. Rzadko kiedy jednak wszystkie te warunki są dotrzymywane, dlatego Kościół tylko wyjątkowo i niechętnie zezwala na małżeństwa mieszane.

Obrzędy przy zawieraniu Sakramentu Małżeństwa. Ślub powinien odbyć się w kościele, o ile możności podczas Mszy św. Gdy nowożeńcy przystępują do ołtarza, kapłan odmawia hymn "Veni Creator" i modlitwę do Ducha Świętego, po czym zapytuje nowożeńców, czy dobrowolnie wstępują w związek małżeński. Następnie kapłan poświęca obrączki i wkłada je na palce nowożeńców i w końcu odbiera od nowożeńców przysięgę małżeńską wobec dwóch świadków i w imieniu Kościoła błogosławi zawarty związek małżeński.


 (Cz. 3, II. 8 Warunki ważności małżeństwa, s.136-137)

396. Czego potrzeba do zawarcia ważnego małzeństwa?

Do ważnego małżeństwa potrzeba, aby narzeczeni:
1. byli wolni od przeszkód unieważniających,
2. mieli dobrą i nieprzymuszoną wolę do zawarcia małżeństwa i tę wolę publicznie wyznali,
3. byli ochrzczeni w Kościele katolickim albo na wiarę katolicką nawróceni,
4. wzięli ślub w obecności upoważnionego księdza i dwóch świadków.

***
Dla wykrycia przeszkód małżeńskich ogłasza kapłan przed ślubem trzy zapowiedzi, od których dla ważnych powodów może być udzielona dyspensa. Przeszkody małżeńskie są dwojakie: jedne unieważniają związek małżeński, drugie zaś tego związku tylko zabraniają (utrudniają). Przeszkodą unieważniającą jest: przymus, wiek niedojrzały, śluby zakonne, święcenia kapłańskie, bliskie pokrewieństwo (1-go, 2-go i 3-go stopnia), związek małżeński z inną osobą i inne. Przeszkody te sprawiają, że związek małżeński jest nieważny.

Przeszkodą wzbraniającą, czyli utrudniającą, jest ślub czystości, różnica wyznań i inne. Związek małżeński zawarty z przeszkodami wzbraniającymi jest ważny, lecz ci, którzy go zawarli bez dyspensy zawierają, grzeszą ciężko. Dyspensy od niektórych przeszkód może udzielić Ojciec św. lub biskup.

Warunki ważności Sakramenty Małżeństwa nie zawsze pokrywają się z warunkami ważności związku małżeńskiego cywilnego. O tym ostatnim decydują przepisy państwowe, których katolik powinien przestrzegać.

Małżeństwa katolików z osobami innych wyznań religijnych nazywają się małżeństwami mieszanymi.

 (Cz. 3, II. 8 Warunki ważności małżeństwa, s.136)

395. Jak powinni narzeczeni przygotować się do zawarcia związku małżeńskiego?

Narzeczeni przed zawarciem małżeństwa powinni:
1. pogłębiać znajomość zasad i prawd wiary katolickiej,
2. zachować czystość narzeczeńską,
3. przystąpić do Sakramentu Pokuty i przyjąć Komunię św.

 (Cz. 3, II. 8 Łaski i obowiązki stanu małżeńskiego, s.135)

394. Czy małżeństwo ważnie zawarte może być rozwiązane?

Małżeństwo ważnie zawarte może być rozwiązane tylko przez śmierć jednego z małżonków.
Małżeństwo katolickie jest nierozerwalne a woli samego Chrystusa, który powiedział:
"Co tedy Bóg złączył, człowiek niech nie rozłącza". (Mat. 19-6).
"Każdy, kto opuszcza żonę swoją i inną pojmuje, cudzołoży, kto by zaś opuszczoną przez męża poślubił, cudzołoży". (Łuk. 16,18).
"Zona związana jest prawem, póki mąż żyje, a jeśliby umarł mąż jej, wolna jest: może wyjść za kogo chce, byle w Panu" (I Kor. 7, 39).

***
Nierozerwalności małżeństwa domaga się również dobro małżonków, ich dzieci i całego społeczeństwa. Gdy małżeństwo skutkiem pewnych przeszkód, np. pokrewieństwa, przymusu, od początku było nieważne, rozwiązanie go nie jest rozwodem ani unieważnieniem, lecz jedynie urzędowym stwierdzeniem, że go nie było. Separacja, którą ze strony Kościoła niekiedy otrzymują małżonkowie z bardzo ważnych powodów, nie jest rozwodem, bo żadne z nich nie może zawrzeć nowego związku małżeńskiego.

 (Cz. 3, II. 8 Nierozerwalność małżeńska, s.135)

393. Jakie są główne obowiązku stanu małżeńskiego?

Główne obowiązki stanu małżeńskiego:
1. wychować dzieci i dbać o ich dobro doczesne i wieczne,
2. żyć zgodnie aż do śmierci w miłości i wierności małżeńskiej,
3. wspomagać się wzajemnie w dążeniu do szczęścia doczesnego i wiecznego.

"Ale i każdy z was niechaj miłuję żonę swoją jak siebie samego" (Efez. 5, 33)

 (Cz. 3, II. 8 Łaski i obowiązki stanu małżeńskiego, s.135)